Wederzijds onbegrip

Soms heb je in je relatie het gevoel dat je elkaar niet begrijpt. De meeste koppels kunnen er gelukkig prima mee overweg als dat een keer gebeurt. Ze laten het erbij of komen er later een keer op terug. Maar wat is er aan de hand als je je regelmatig onbegrepen voelt in je relatie? Krijg je keer op keer ruzie, heb je inmiddels een gevoel van onmacht of ben je aan het afhaken? Bij onze praktijk voor relatietherapie melden zich veel koppels met dit soort relatieproblemen. In dit artikel over onbegrip, machteloosheid en afhaken in je relatie, ga ik in op het onderliggende patroon.

Afhaken houdt in dat je je emotioneel sluit voor de ander. Dit afsluiten gaat verder dan ergernis en irritatie. Bij dit laatste doet het je in elk geval nog iets met je. Bij afhaken hoort een gevoel van zinloosheid, machteloosheid en “laat maar”. Zoals we verderop zullen zien, ondermijnt dit een belangrijk basisvoorwaarde voor een goede relatie. Het versnelt het proces van uit elkaar groeien. Als je eenmaal afgehaakt bent, is het moeilijk om je weer open te stellen. Bij de meeste relatiebreuken die wij tegenkomen, speelt afhaken een belangrijke rol en in deze zin is hulp met enige spoed geboden als je merkt dat dit gaande is in je relatie.

Er zijn verschillende manieren om in je relatie in een patroon van onbegrip en afhaken te belanden. Het kan heel simpel beginnen met een praktisch onderwerp zoals huishouden of opvoeding waarover je het niet eens bent met elkaar. Maar het kan ook het directe gevolg zijn van het verschil in behoeftes en verwachtingen aan elkaar. Met name als het gaat over de emotionele verbondenheid in de relatie zelf. Hierbij begrijpen of waarderen partners dan ook vaak niet de manier waarop de ander verbinding zoekt. Ook ongelijkheid binnen de relatie en het strijden om het behoud van identiteit zijn vaak oorzaken voor het ontstaan van een patroon van onbegrip, machteloosheid en afhaken. Meestal speelt er een combinatie van alle bovenstaande factoren.

Als partners heb je in je relatie veel met elkaar af te stemmen. Carrière, kinderen, eigen tijd, samen-tijd, financiën, gezinsbehoeften, eigen behoeften, vrienden, familie, etc, etc. Dit vraagt om regelmatig overleg en natuurlijk ben je het niet altijd met elkaar eens. Je hebt te maken met je eigen waarden en normen. Dat wat je gewend bent vanuit je eigen opvoeding en je persoonlijke behoeften. Een fikse discussie of zelfs een goede ruzie kan soms prima helpen om tot een besluit te komen. Partners die echter blijven hangen in het ruziën, lopen het risico om dit te gaan ervaren als zinloos en uitzichtloos. Daar beginnen de relatieproblemen.

Deze koppels zouden er goed aan doen om even uit de inhoud van het onderwerp te gaan. Zij zouden in dit geval het gesprek moeten voeren over de dieper gelegen achtergronden van hun zienswijze. De volgende vraag helpt hierbij: “Wat maakt dat jij zo naar dit onderwerp kijkt en waarom is dit zo belangrijk voor je?” Relatietherapie kan helpen als het niet lukt om samen dit soort gesprekken te voeren.
Verderop in dit artikel zal ik uitleggen waarom dit een goede manier is om uit de onenigheid te stappen en onmacht en afhaken te voorkomen.

Behalve een praktische aanleiding kunnen ook de behoeften en verwachtingen die partners aan de relatie stellen, nogal verschillen. De één wil zich graag verbonden voelen d.m.v. gesprek terwijl de ander dezelfde verbondenheid op een andere manier probeert te bereiken. Of de ene partner heeft bijvoorbeeld veel meer behoefte aan verbinding dan de ander.

Verbondenheid is een basisvoorwaarde voor een goede relatie. Het brengt een gevoel van veiligheid en je kunt erop vertrouwen dat je er voor elkaar bent. Jouw partner laat je merken dat hij je leuk vindt en zijn best voor je doet. Jij bent bereid om je in je partner te verdiepen en je kunt er tegelijkertijd van op aan dat je zelf serieus genomen wordt. Je durft kwetsbaar te zijn en je partner gaat daar respectvol mee om. Je hebt iets voor elkaar over en je gunt de ander het beste.

Onbegrip en ruzie ontstaat vaak daar waar er een gebrek is aan verbondenheid. De ruzie is dan eigenlijk een protest tegen dit verlies aan verbinding. Waar koppels zich weinig verbonden met elkaar voelen, wordt ruziën zelfs een manier om tenminste nog in contact zijn met elkaar.

Als er iets schadelijk is voor je relatie dan is het wel het gevoel dat je je afsluit voor elkaar. Je moet het daarom dus samen hebben over de diepere behoeften van emotionele verbinding in de relatie. Elkaar vertellen wat jij nodig hebt om het gevoel te krijgen dat de ander je ziet, serieus neemt en om je geeft, is erg belangrijk. Ook kun je bespreken hoe je dat misschien al probeert maar blijkbaar niet op een manier die de ander begrijpt.

Dit is niet gemakkelijk en veel koppels zijn dit ook niet gewend. In relatietherapie zijn we erop uit om partners dit te leren door het tijdens de therapie ook daadwerkelijk aan te pakken en te doen. Dit heeft onder andere twee belangrijke effecten. Je leert elkaar beter te begrijpen in de relationele behoeften en verwachtingen. En nog belangrijker: Als koppel ervaar je dat je kennelijk in staat bent om samen een veilig klimaat te scheppen. Een sfeer waarin het mogelijk is om dit soort gevoelige onderwerpen met elkaar te bespreken. Deze veiligheid draagt direct bij aan het gevoel van verbonden zijn.

Onbegrip en emotioneel afsluiten kan een ingesleten patroon worden. Sommige onderwerpen worden gemeden of bij voorbaat al niet meer besproken worden omdat je elkaar vast hebt gezet in het beeld wat je over de ander hebt. Dit worden dan stereotypen zoals: “Hij snapt me toch niet” en “Zij loopt altijd te zeuren”. Ieder gaat dan zijn eigen gang en ook de leuke dingen worden niet meer gedeeld. Vaak spelen ergernissen en verwijten nog wel een rol maar deze worden niet meer uitgesproken. Of ze worden wel uitgesproken maar niet opgelost en dus blijven ze zich herhalen.

Emotioneel afsluiten is echt een gevaar voor de relatie. Veel koppels vinden het erg moeilijk om zich weer open te stellen omdat dat ook kwetsbaar voelt. Als je je niet gehoord voelt, waarom zou je je dan weer openstellen? Toch is dit ontzettend belangrijk omdat het emotioneel afsluiten niet beperkt blijft tot het onderwerp waarover de onenigheid of het verschil gaat. Het afsluiten breidt zich uit naar allerlei gebieden binnen de relatie zoals bijvoorbeeld de zin om iets met elkaar te ondernemen, de wederzijdse interesse en de aantrekkingskracht en intimiteit.

Naast praten over de verbinding is het ook belangrijk om samen iets te ondernemen, iets leuks te doen. Dit lijkt natuurlijk erg voor de hand liggend maar het is zo belangrijk! Door dit te doen gebeuren er verschillende dingen. Je kunt weer het gevoel krijgen dat je partner iets met jou wil doen! Blijkbaar ben je belangrijk voor de ander. Daarnaast kun je elkaar weer eens ervaren in een andere omgeving. Misschien ontdek je dan ook weer sneller de leuke kanten van je partner. Uit onderzoek blijkt dat er ongeveer vijf positieve interacties nodig zijn op één negatieve interactie. En nogmaals:

Ongelijkheid en het willen behouden van een eigen identiteit kunnen ook aanleiding zijn voor veel onbegrip. Deze ongelijkheid kan zich op allerlei manieren voordoen en ik kan dit het beste uitleggen met een voorbeeld. Stel dat jij minder makkelijk over jezelf praat dan je partner. Je zult daardoor bijvoorbeeld moeilijker je eigen behoeften kunnen aangeven en misschien voel je ze zelfs niet eens zo goed. Vaker zul je tegemoet komen aan de wensen van je partner, simpelweg omdat je die van jou niet zo goed uit. Maar dit wil niet zeggen dat je geen behoeftes hebt!
Dit voelt ongelijk en onterecht. Op één of andere manier zul je ervoor gaan zorgen dat je ook nog jezelf kan zijn. Bijvoorbeeld door te gaan benadrukken wat je niet wilt in plaats van wat je wel wilt. Door te mopperen of niet te luisteren. Of door veel weg te gaan of je emotioneel af te sluiten.

Zoals gezegd is er niets mis met een keer flink ruzie maken. Maar daar waar onbegrip aanhoudt en gevoelens van machteloosheid en zinloosheid het gevolg zijn,… Als je niet eens zin meer hebt om dit aan te pakken en je je steeds meer afsluit en ongevoelig maakt, … Dan bevindt je relatie zich wel in de gevarenzone.

Het is dan nodig om een gespreksleider te hebben die ervoor zorgt dat beide partners elkaar weer gaan zien en horen. Hiermee worden momenten van veiligheid en verbinding gecreëerd. Lees hierover meer in het artikel over Eft. Als relatietherapeuten zijn wij meervoudig partijdig wat betekent dat we ondersteunend zijn aan beide partners. We zullen geen partij kiezen maar de partners steunen en stimuleren om de kern van het probleem aan te pakken.

Het feit dat u zoekt naar relatietherapie geeft aan dat u nog niet volledig afgehaakt bent. Blijkbaar heeft u nog hoop en dit is ook nodig om uw relatie een nieuwe kans te geven. Wij hopen dat u op tijd aan de noodrem trekt.